Ndikimi i temperaturave të larta gjatë verës në produktivitetin dhe cilësinë e mjedrave në kosovë


Ne 10 ditshin e fundit të muajit Prill ka pasur shira pothuajse çdo ditë  në ter territorin e Republikës së Kosovës. Në shumicën e rasteve shirat kanë pasur efektin pozitive për shtimin e rezervave te ujit ne tok si dhe ne basenet për ujitje mirëpo ne disa pjesë ka pasur edhe vërshime ku ka dëmtuar kulturat bujqësorë. Në disa pjesë të Kosovës ku ka pas vërshime kemi sasi të mëdha te ujit që ende nuk janë kulluar nga sipërfaqja e tokës ne këto raste duhet bër kullimin e ujit.

Por këto kushte   me reshje krijojnë  kushte  të përshtatshme për  zhvillimin e sëmundjeve dhe insekteve  të dëmshme.

Temperaturat  gjatë 10 ditorit të parë të muajit maj   do rriten dhe do krijohen kushte  të përshtatshme   për  sëmundjet  dhe dëmtuesit.

Rreziqet në pemishtet me Mollë        

Kroma  e mollës  do favorizohet  dhe do te kemi një infeksion maksimal për shkak te kushteve te përshtatshme për zhvillimin e kësaj sëmundje.

Sa ma shpejt qe është e mundur duhen filluar trajtimet për mbrojtje.

Grafi koni  i marr nga   programit prognozës i cili është i vendosur në pemishte ne fshatin vaganicë-Mitrovicë  tregon se kemi infeksion nga kroma
 
 

Kujdes: Nëse presim   një kohë  të mirë  me diell për të bër spërkatjen është  rrezik sepse sëmundja  përparon shumë shpejt.

Kur  na e bëjmë spërkatjen me vonës duhet bër me preparate sistemike

Në  disa kultivarë  do shfaqet edhe  hiri i mollës. Hiri  prek vetëm disa kultivarë molle me të cilët janë më të ndjeshëm siq janë Janatani, Idaredi dhe Jonogoldi.

Prandaj me produkte squfuri trajtohen vetëm  kultivarët  që vitin e kaluar kishin shenja  prekjeje nga hiri

Te  disa kultivarë  do shfaqet edhe  morri  miellor  ose  deformues i gjetheve  dhe frutave.(Dysaphis pentagona).Kjo specie  është  shumë më e rrezikshme  se sa morri gjelbërit i mollës. Nëse kemi sintoma prekjeje , lipset të behën trajtime  me insekticide.

Në pemishtet  që vitin e kaluar ka qenë prezent Merimanga e kuqe (Panonychus ulmi)  duhet ber trajtime  me akaricide.

Për te mësuar me shumë rreth këtyre sëmundjeve dhe dëmtuesve  shih materialin  e përshkruar   në web të IADK-se


Preparatet për luftimin e sëmundjeve dhe  dëmtuesve në mollë A

Dëmtuesi/ sëmundja Preparati Materia aktive Doza/ Koncentrimi

Kroma e Mollës
Venturia inaequalis

Chorus 75 WG Cyprodinil 0.2-0.3 kg/ha
Score 250 EC 250 gr/l Difekonazol 0.2-0.3 L/ha
Zato 50 WG Trifloksistrobin 100-150 gr/ha
Flint Plus Trifloksistrobin + Kaptan 1.25-1.85kg/ha
Clarinet Pirimetanil+flukvikonazol 0.1-0.15%
Antracol WP-70 Propineb 0.2%
Hiri i Mollës
Podosphera leucotricha
Thiovit Jet  80 WG 800 gr/kg Sulfur 0.75-1%
Topas 100 EC 100 gr/l Penkonazol 0.4 L/ha
Captan 83 WP 83% Captan 0.5%
Anvil 5 SC5% Hexaconazole30-40 ml/100 L ujë
Krimbi i Mollës
Carpocapsa pomonella
Affirm 095 SG9.5 gr/kg Emamektin0.3%
Match 050 EC50 gr/l Lufenuron0.1 %
Morrat e bimve
Aphididae
Actara 240 SC240 gr/l Tiametoksam03-0.4%
Chess 50 WG500 gr/kg Pimetrozin0.4-0.6 kg/ha
Marimanga e kuqe
Panonychus ulmi
Vertimec 018 EC1.8 gr/l Abamektin0.1%
Neoron 50 EC50% Brompropilat0.1%